Dieta w cukrzycy nie odbiega od diety zalecanej każdemu. / fot. 123rf.com
W dużym uproszczeniu cukrzyca to choroba metaboliczna, która zaburza działanie lub produkcję insuliny w organizmie. Insulina to hormon niezbędny do transportu cukru do tkanek. Kiedy działa nieprawidłowo lub jej ilość jest zbyt mała, poziom cukru we krwi niebezpiecznie rośnie, a tkanki nie otrzymują wystarczającej ilości energii. Hiperglikemia, czyli poziom cukru przekraczający normę, prowadzi do uszkodzeń naczyń krwionośnych, także tych znajdujących się w oczach czy nerkach. Długotrwała hiperglikemia prowadzi do rozwoju miażdżycy, nadciśnienia, niewydolności nerek, ślepoty i innych powikłań.
Ogólne zasady diety dla cukrzyka
W przypadku osób chorujących na cukrzycę typu 1 leczenie opiera się na odpowiednim dawkowaniu insuliny, chociaż prawidłowa, zdrowa dieta cukrzycowa nie jest bez znaczenia. Jeśli chodzi o cukrzycę typu 2, odżywanie jest wręcz podstawą leczenia.
Mniej więcej połowa energii w rozsądnej diecie powinna pochodzić z węglowodanów. Powinny to być jednak węglowodany złożone (nie proste, które są np. w cukierkach). Oto, gdzie takich szukać:
- w pieczywie pełnoziarnistym,
- w makaronach pełnoziarnistych,
- w brązowym ryżu,
- w surowych (lub gotowanych na parze) warzywach,
- w nasionach i orzechach.
Smaczne i zdrowe śniadanie - nie tylko dla diabetyka. Kliknij!
Jedną trzecią energii powinny dostarczać nam tłuszcze, z czego większość mają stanowić tłuszcze roślinne. Trzeba jednak uważać na tzw. tłuszcze trans, czyli utwardzone tłuszcze roślinne. Ten rodzaj tłuszczów najlepiej byłoby całkowicie wykluczyć z diety - to dotyczy zarówno osób zdrowych, jak i chorujących na cukrzycę. Przez tłuszcze trans podnosi się poziom cholesterolu we krwi i zwiększa ryzyko wystąpienia wielu rodzajów raka.
Białko to kolejne 10-15 proc. zapotrzebowania organizmu na składniki odżywcze. Białko zwierzęce czy roślinne? Jeść należy mniej więcej tyle samo jednego i drugiego. Białko zwierzęce to głównie produkty mleczne - ale pamiętajmy aby wybierać niskotłuszczowe odmiany - oraz chude mięso. Ogromne ilości białka roślinnego znajdują się natomiast w roślinach strączkowych i soi.
Zdrowa, pyszna salsa dla cukrzyka. Kliknij!
Desery dla cukrzyka
Cukrzyca wbrew pozorom nie oznacza całkowitego wykluczenia jakichkolwiek słodkości z diety. Istnieją smaczne i słodkie desery dla cykrzyka. Zawsze trzeba brać pod uwagę IG (indeks glikemiczny) danej potrawy, czyli to, jak wpływa na poziom cukru we krwi (wysoki IG oznacza, że cukier we krwi podnosi się do wysokiego poziomu).
Ciasto dla diabetyka i nie tylko. Kliknij!
Jeśli chodzi o owoce dla cukrzyka, to warto zamienić słodkie owoce na grejpfruty i jabłka. Niestety, banany, szczególnie te dojrzałe,trzeba traktować tak, jak batoniki - mają jeszcze wyższy od nich IG, czyli jeszcze wyżej podnoszą poziom cukru.
Ciasto dla cukrzyka nie powinno zawierać cukru - najlepiej zastąpić go słodzikiem. Mąkę pszenną należy zastąpić żytnią lub kukurydzianą, o niższym IG.
Przepis na ciasteczka dla cukrzyka. Kliknij!
Święta dla cukrzyka
Oczywiście, nie można sobie zrobić wolnego od choroby i traktować świąt jako wymówki, żeby w ogóle nie myśleć o tym, co się je. Ale nie popadajmy w przesadę - mając cukrzycę też można jeść tradycyjne potrawy. Ważne jednak, aby wiedzieć, na co zwracać uwagę.
- Śmietanę najzdrowiej będzie zastąpić niskotłuszczowym jogurtem.
- Pierożki gotujemy, nie smażymy. Tak, jak w przypadku diety zalecanej osobom zdrowym - potrawy dla cukrzyka powinny być raczej gotowane i pieczone niż smażone.
- W wypiekach zamieniamy mąkę pszenną na żytnią lub kukurydzianą.
- Ryby wybieramy pieczone zamiast smażonych.
I pamiętajmy, że w kontroli cukrzycy ważna jest także aktywność fizyczna!
Oliwa czyni cuda. Kliknij!
Czy chcecie poczytać więcej na temat żywienia cukrzyków, o tajemniczych wymiennikach węglowodanowych, indeksie glikemicznym, daniach dla diabetyków? Dajcie nam znać, na pewno wrócimy do tematu!
Anna Wiśniewska/Smaker.pl
